گیربکس اتوماتیک ساختار متفاوتی از گیربکس دستی دارد، بدلیل انتقال گشتاور موتور از طریق جریان روغن به گیربکس، و ساختار هیدروالکترومکانیکی آن، نگهداری و استفاده از خودرو اتوماتیک، مستلزم دقت و حساسیت بیشتری است.
رعایت موارد زیر، باعث افزایش طول عمر انواع گیربکس اتوماتیک می شود: این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ایسیو است .
1- هنگام رانندگی در ترافیک سنگین و طولانی (بیشتر از 15 دقیقه) ، از سیستم تعویض دنده دستی (+ - M) استفاده کنید، ترجیحا با دنده 1 رانندگی کنید، پس از باز شدن راه، دنده را در وضعیت D قرار داده به رانندگی ادامه دهید. تعویض های مکرر دنده 1 به 2 و برعکس در گیربکس اتومات، باعث گرم شدن آن شده و تقه هایی که در اثر این کار در گیربکس ایجاد می شود، در دراز مدت آن را از تنظیم خارج می کند.
2- مسیرهای سر بالایی و پر شیب، به گیربکس فشار وارد می کنند، حتی المقدور از تردد در این مسیرها اجتناب کنید.
3- حمل بار و سرنشین اضافه در خودرو اتوماتیک و بکسل کردن خودرو دیگر، از عمر قطعات گیربکس اتوماتیک می کاهند.
4- در توقف های کمتر از دو دقیقه (مثلا پشت چراغ قرمز)، پای خود را روی ترمز نگاه دارید و دنده را به N یا P منتقل نکنید، زیرا استهلاک این تغییر وضعیت بیشتر از استهلاک کارکردن درجای گیربکس است. در صورت توقف بیشتر از دو یا سه دقیقه پشت چراغ قرمز، دنده را در وضعیت N قرار دهید (نه P).
5- گیربکس اتوماتیک پژو برای رانندگی عادی طراحی شده، استفاده مکرر از دکمه S (اسپورت)، فشار زیادی به گیربکس وارد می کند و کمتر باید مورد استفاده قرار گیرد.
6- برای شروع حرکت، ابتدا دنده را به D منتقل کرده، پس از احساس درگیر شدن گیربکس (صدای تق یا تکان خفیف)، شروع به گاز دادن کنید. در غیر اینصورت ضربه وارده به گیربکس به آن آسیب وارد می کند.
7- روغن گیربکس را در زمانبندی و کیلومتر تعیین شده تعویض کنید.
8- خطاهای گیربکس را جدی گرفته و در اولین فرصت به تعمیرکار متخصص مراجعه کنید. ادامه رانندگی با گیربکس معیوب، باعث گسترش خرابی به سایر قطعات شده و هزینه و زمان تعمیرات آن را چندین برابر می کند.
9- کمپانی های خودرو سازی، با گذشت زمان، برنامه های جدیدتری برای نرم افزار گیربکس ارائه می کنند، برنامه کامپیوتر گیربکس را هر 2 سال یکبار بروز کنید.
10- پدال گاز را نرم جابجا کنید، با توجه به طرز کار گیربکس اتومات ، فشار دادن زیاد و نامنظم پدال گاز، باعث ضربه به گیربکس شده و از عمر آن می کاهد.
11- در برف و گل و ... بکسبات نکنید، زیرا نرم افزار گیربکس برای چنین شرایطی طراحی نشده است.
12- در صورت پارک کردن خودرو در سربالایی و سرازیری، برای خاموش و روشن کردن خودرو به شرح زیر عمل کنید:
خاموش کردن:
1- دنده را به N منتقل کنید.
2- پای خود را روی پدال ترمز فشار دهید و همزمان ترمز دستی را بکشید.
3- پای خود را از روی پدال ترمز بردارید و وقتی خودرو ایستاد، دنده را به P منتقل کنید.
4- سوئیچ را خاموش کنید.
روشن کردن:
1- سوئیچ را روشن کنید.
2- دنده را در D یا R قرار دهید.
3- ترمز دستی را بخوابانید.
4- حرکت کنید.
در نتیجه انجام این موارد، هرگز نباید لیور (دسته دنده اتوماتیک) در وضعیت D ، P و یا R گیر کند و با زور از این وضعیت خارج شود.
13- سایز اصلی رینگ و لاستیک خودرو را تغییر ندهید، طراحی گیربکس، نرم افزار و محاسبات دنده ها بر اساس سایز اصلی رینگ و لاستیک انجام شده اند. با تغییر سایز لاستیک و رینگ عمر و کارایی گیربکس کاهش می یابد.
14- در صورت استفاده از زنجیر چرخ، از نمونه های نازکتر (ترجیحا لاستیکی) استفاده کنید، زنجیر چرخ بزرگ، کارایی گیربکس را کم کرده و به قطعات ترمز ABS نیز آسیب می رساند.
15- خودروهای اتوماتیک سیستم برق پیچیده تری نسبت به سایر خودرو ها دارند، ترجیحا از وسایل برقی اضافه مانند چراغ زنون، آمپلی فایر، دزدگیر متفرقه و ... استفاده نکنید.
16- مجموعه گیربکس اتوماتیک سنسورها و مدارهای الکترونیکی حساسی دارد و موتورشویی برای آنها چندان توصیه نمی شود.
17- عملکرد و کارایی گیربکس منوط به دریافت قدرت متناسب از موتور است، موتور خودرو شما باید توان خروجی درستی داشته باشد و در نتیجه:
1- بنزین استاندارد (با اکتان بالاتر از 95) استفاده کنید.
2- سالی یکبار تنظیم موتور را انجام دهید.

وظیفه موتور ماشین در خودروهای بنزینی سبک (مانند پژو (206 تیپ 2،3،5، SD، 405 پارس) سمند، تندر 90 (ال90) و پراید) تبدیل انرژی شیمیایی بنزین به نیروی محرکه ماشین است. سیستمهای زیر با همکاری یکدیگر، موتور را قادر به انجام وظیفه خود می کنند:
سیستم سوخت رسانی، سیستم تامین هوا، سیستم خنک کننده موتور، سیستم روغنکاری موتور، سیستم جرقه زنی شمع، سیستم خروج دود از محفظه احتراق.
در این مقاله وظیفه قسمتهای مختلف سیستم روغن کاری موتور و علائم خرابی آنها آورده شده است. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ECU است .
طرز کار سیستم روغن رسانی
سیستم روغن کاری موتور مهمترین و حساسترین قسمت آن است، بطوریکه اگر فقط چند ثانیه روغنکاری موتور دچار اشکال شود، صدمات شدیدی (خرابی میل لنگ، یاتاقانها و قفل شدن موتور) به آن وارد می گردد.
سیستم روغن کاری موتور از قسمتهای زیر تشکیل شده است:
- روغن موتور: نقش روانکننده و انتقال دهنده حرارت را در این سیستم ایفا می کند.
- اویل پمپ (Oil Pomp): به محض استارت خوردن موتور، اویل پمپ شروع به کار کرده و روغن را در موتور به گردش در می آورد.
- فیلتر روغن: در مسیر گردش روغن موتور قرار دارد و ذررات معلق روغن را صاف می کند.
- سوئیچ فشار روغن: فشار روغن را در سیستم اندازه گیری می کند و در صورت افت فشار از مقدار استاندارد، چراغ هشدار فشار روغن روشن می شود تا راننده قبل از آسیب رسیدن به موتور، خودرو را خاموش کند.
- کانالهای روغن: مسیری هستند که روغن در آنها گردش می کند، این کانالها روغن را به قسمتهای حساس موتور می رسانند. روغن نباید مستقیما با انفجار مخلوط سوخت و هوا در محفظه احتراق موتور در تماس باشد، زیرا در اینصورت موتور دچار روغن سوزی می شود.
- مخزن کارتل: مخزنی است که روغن پس از گردش کامل در سیستم وارد آن می شود و دوباره مسیر را شروع می کند.
به محض استارت خوردن موتور، پمپ روغن (اویل پمپ) نیروی خود را از طریق زنجیر یا چرخدنده از میل لنگ موتور دریافت می کند و روغن را در کانالهای موتور پمپ می کند.
مهمترین قسمتهایی که باید روغنکاری شوند، یاتاقان، میل لنگ، شاطون، پیستون و میل سوپاپ و سوپاپ هستند.
قطر کانال و مسیر حرکت روغن بسیار مهندسی و محاسبه شده است، و کوچکترین تغییری در قطر کانال، منجر به روشن شدن چراغ اخطار فشار روغن خواهد شد.
خرابی های سیستم روغن رسانی
روشن شدن چراغ اخطار فشار روغن
در صورتیکه چراغ اخطار فشار روغن روشن شود، به ترتیب زیر باید عمل کرد:
1. سطح روغن موتور را از طریق سیخ گیج کنترل می کنیم (باید موتور 10 دقیقه خاموش باشد تا گیج مقدار درستی را نشان بدهد) و از مقدار کافی روغن مطمئن می شویم. ممکن است در اثر روغن ریزی موتور، سطح روغن کم شده باشد.
2. زمان تعویض روغن موتور را کنترل می کنیم، هر روغن برای هر خودرو مقدار کارکرد مشخصی دارد و نباید بیشتر از آن استفاده شود.
3. فیلتر روغن را تعویض می کنیم، اغلب (در پژو 206) کیپ شدن یا نامرغوب بودن این قطعه باعث روشن شدن چراغ اخطار فشار روغن می شود. اگر مشکل حل شد، می توان گفت که ایراد از فیلتر روغن بوده.
4. از سالم بودن فشنگی روغن (سوئیچ فشار روغن) مطمئن می شویم. آسانترین روش برای این کار، تعویض فشنگی قبلی با یک فشنگی نو است. اگر مشکل حل شد، می توان گفت که ایراد از سوئیچ فشار روغن بوده.
5. در صورتیکه همچنان چراغ اخطار فشار روغن روشن باشد، باید اویل پمپ و مجاری ورودی آن تمیز شود. حتی می توانیم موقتا یک اویل پمپ دیگر جایگزین کنیم و ببینیم که آیا مشکل حل می شود یا خیر؟
6. در صورتیکه همچنان چراغ اخطار روشن باشد، باید مسیر کانال گردش روغن و فاصله بین قطعات ثابت و متحرک که روغن بین آنها جریان دارد، چک شود. (بعنوان مثال، لقی مجاز بین میل سوپاپ و نشیمن گاه آن روی سر سیلندر).

علائم خرابی سیستم جرقه زنی موتور
در صورت خرابی سیستم جرقه زنی، موتور معمولا تک کار می کند، ریپ می زند، شدیدا می لرزد و یا صدای "پت پت" از اگزوز می دهد.
در صورتیکه سیستم جرقه زنی موتور درست کار نکند به ترتیب زیر عمل می کنیم:
1. اگر موتور ریپ بزند، در حالت روشن، یکی یکی وایر را از سر شمعها جدا کرده و تا فاصله 1 یا 2 سانتی متری نگاه می داریم، در صورت سالم بودن هر کدام از وایرها، و خروجی برق مربوطه از کوئل، باید صدای جرقه از آن وایر شنیده شود.
اگر برای یک یا چند وایر صدای جرقه شنیده نشد، سر دیگر آنها را از سمت کوئل جدا می کنیم و در فاصله 1 یا 2 سانتی متری قرار می دهیم. در اینصورت:
الف) اگر صدای جرقه شنیده شود، وایر خراب است و باید تعویض شود. در صورتیکه عایق وایر مشکل داشته باشد، اصطلاحا سیستم دچار برق دزدی می شود، و یا جریان برق منتقل نمی شود.
وایر شمع معمولا هر 60 هزار کیلومتر و شمع ها بین 20 تا 60 هزار کیلومتر باید تعویض شوند.
ب) اگر صدای جرقه شنیده نشود، کوئل خراب است و در این خروجی برق نمی دهد.
در صورتیکه یکی از خروجی های کوئل برق درستی را هدایت نکند، با احتمال زیاد می توان گفت که مشکل از کوئل بوده و باید تعویض شود.
اگر کوئل (مانند موتور پژو 206) وایر نداشت، بجای این تست ها، می توانید کوئل را با یک نمونه سالم تعویض کنید و ببینید که مشکل حل شده یا خیر؟
2. اگر همه وایرها صدای جرقه داشتند، شمعها را تعویض کنید و بررسی کنید که آیا مشکل حل شده یا خیر؟
3. مواردی وجود دارد که موتور در حالت درجا خوب کار می کند ولی در حال حرکت و پر کردن گاز، خصوصا در دنده سنگین، ریپ لحظه ای می زند و درست می شود. در این حالت با احتمال بیشتر وایر شمع، سپس شمع و با احتمال کمتر می توان گفت که کوئل مشکل دارد. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ECU است .
علت خرابی در سیستم جرقه زنی موتور
کارکرد بالای موتور و استهلاک طبیعی قطعات برقی و جرقه زنی.
نامرغوب بودن قطعات و آب خوردن قطعات در حین موتور شویی می تواند منجر به خرابی در سیستم جرقه زنی موتور شود.

وظیفه موتور ماشین در خودروهای بنزینی سبک (مانند پژو (206 تیپ 2،3،5، SD، 405 پارس) سمند، تندر 90 (ال90) و پراید) تبدیل انرژی شیمیایی بنزین به نیروی محرکه ماشین است. سیستمهای زیر با همکاری یکدیگر، موتور را قادر به انجام وظیفه خود می کنند:
سیستم سوخت رسانی، سیستم تامین هوا، سیستم خنک کننده موتور، سیستم روغنکاری موتور، سیستم جرقه زنی شمع، سیستم خروج دود از محفظه احتراق.
در این مقاله وظیفه قسمتهای مختلف سیستم جرقه زنی موتور و علائم خرابی آنها آورده شده است. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ECU است .
طرز کار سیستم جرقه زنی موتور
منفجر کردن مخلوط متراکم شده بنزین و هوا بعهده سیستم جرقه زنی موتور است، که در لحظه مناسب در هر کدام از سیلندرها باید انجام شود.
سیستم جرقه زنی موتور از قسمتهای زیر تشکیل شده است:
شمع: قطعه ای است که در یک سر آن دو الکترود تعبیه شده و در محفظه احتراق قرار دارد و با دریافت جریان برق از کوئل جرقه می زند.
وایر شمع (در صورت وجود): جریان برق ولتاژ بالای کوئل، از طریق سیم هایی با عایق قوی به شمع منتقل می شود که وایر (Wire) نام دارند.
در برخی موتورها وایر وجود ندارد و کوئل مستقیما بالای شمعها قرار دارد و برق را به آنها منتقل می کند. در این موتورها ارتباط بین کوئل و شمعها عایق بندی شده است تا برق به بدنه خودرو منتقل نشود.
کوئل: برق 12 ولت را به حدود 7000 ولت تبدیل می کند تا جرقه در مخلوط متراکم شده محفظه احتراق، بتواند بین دو الکترود شمع ایجاد شود و در زمانبندی خاصی آن را از طریق وایر به شمع هدایت می کند.
سیم کشی کوئل: سیمهای هستند که تغذیه برق کوئل و فرمانهای ECU را به آن منتقل می کنند.
طرز کار سیستم جرقه زنی موتور
به محض استارت خوردن خودرو و چرخش میل لنگ، فرآیند مکش هوا و تزریق سوخت آغاز می شود.
در هر یک از سیلندرها، مرحله ای وجود دارد که که در آن مخلوط بنزین و هوا متراکم شده و آماده انفجار است دراین لحظه، با جرقه شمع که ولتاژ بالایی دارد، انفجار صورت می گیرد.
تشخیص اینکه در چه زمانی، و در کدام سیلندر، موقع مناسبی برای جرقه زدن است، از طریق سنسور موقعیت میل لنگ به ECU مخابره می شود.
ECU با دریافت اطلاعات از سنسور موقعیت میل لنگ، جریان برق را (از طریق سیم کشی کوئل) به کوئل القاء می کند و جرقه در زمان مناسب در هر یک از سیلندرها زده می شود.

9. سنسور ضربه (ناک سنسور – Knock Sensor)
این سنسور روی بلوک سیلندر قرار دارد و وظیفه آن نظارت بر عملکرد درست سیستم جرقه و انفجار محفظه احتراق است. در صورتیکه در موتور، ضربات غیر عادی وجود داشته باشد، ناک سنسور موضوع را به ECU انتقال داده و چراغ چک روشن می شود تا راننده از بد کار کردن موتور مطلع گردد.
این ضرباتِ غیر عادی به یک یا ترکیبی از دلایل زیر اتفاق می افتند:
- خراب شدن هر یک از قطعات سیستم جرقه زنی (کوئل ، وایر و ... ).
- پایین بودن تراکم و انفجار ناقص، بدلیل خرابی سوپاپ ها و یا تنظیم نبودن تایم.
علائم خرابی سنسور ضربه (ناک سنسور – Knock Sensor)
این قطعه بندرت خراب می شود، زیرا در واقع خراب شدن سایر قطعات منجر به بد کار کردن موتور، و تحریک این سنسور، و روشن شدن چراغ چک می شود.
اگر فقط همین سنسور خراب شده باشد، تغییری در عملکرد موتور ایجاد نمی شود و فقط چراغ چک روشن می گردد.
10. سنسور فشار روغن هیدرولیک فرمان
این قطعه بر روی شیلنک فشار قوی روغن هیدرولیک، و در برخی خودروها وجود دارد و وظیفه آن به شرح زیر است:
هنگامیکه راننده فرمان را می چرخاند، پمپ هیدرولیک، نیروی لازم برای هیدرولیک فرمان را از موتور دریافت می کند. وقتیکه دور موتور پایین باشد، این موضوع بخشی از توان خروجی موتور را به خود اختصاص داده و دور موتور پایینتر می آید.برای جلوگیری از این موضوع، سنسور فشار روغن هیدرولیک، با چرخاندن فرمان، متوجه افزایش فشار روغن شده و موضوع را به ECU مخابره می کند. ECU برای جلوگیری از کاهش دور موتور و خاموش شدن آن، از طریق استِپ موتور، (در برخی خودروها از طریق دریچه گاز برقی)، دور موتور را افزایش می دهد. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ECU است .
علائم خرابی سنسور فشار روغن هیدرولیک فرمان
در صورت خرابی این قطعه، در صورت چرخاندن فرمان در حالت دورِ موتورِ درجا، ECU متوجه افزایش بار روی موتور نمی شود و دور موتور پایین می آید، حتی ممکن است هنگام چرخش فرمان، موتور خاموش شود.
11. سنسور سوئیچ الکتریکی کولر
این سنسور در مسیر شیلنکهای کمپرسور کولر خودرو قرار دارد، وظایف آن در اغلب خودروها به شرح زیر است:
- اندازه گیری فشار گاز کولر برای بکار انداختن و درگیر کردن کمپرسور کولر.
- اطلاع رساندن به کنترل یونیت فن، برای روشن شدن فن های رادیاتور (در موتورهایی که کنترل یونیت جداگانه برای رادیاتور دارند)، یا به ECU .
- اطلاع رسانی به ECU ، زیرا درگیر شدن کمپرسور کولر نیروی زیادی را از موتور دریافت می کند و برای جلوگیری از افت دور موتور و خاموش شدن آن، ECU از طریق استپ موتور، یا دریچه گاز، کمی دور موتور را افزایش می دهد.
علائم خرابی سنسور سوئیچ الکتریکی کولر
در صورت خرابی این قطعه، یکی از سه اتفاق زیر رخ می دهد:
1. بکار نیافتادن کمپرسور کولر، علیرغم روشن کردن کولر.
2. روشن نشدن فن خنک کننده، هنگام استفاده از کولر و در نتیجه بالا رفتن سریع دمای موتور (در خودروهایی که دارای یونیت فن جداگانه رادیاتور هستند مانند پژو 405 مدل پایین).
3. افت دور موتور هنگام روشن کردن کولر و درگیر شدن کمپرسور کولر.
12. سنسور زاویه سنج پدال گاز
در خودروهای جدید، برای نرم شدن پدال گاز و راحتی راننده، سیم گاز حذف شده و کار آنرا"سنسور زاویه سنج پدال گاز" انجام می دهد. این سنسور، تغییر زاویه پدال گاز توسط راننده را اندازه گیری کرده و به ECU موتور ارسال می کند. ECU به همان نسبت، فرمان لازم را به عملگر دریچه گاز برقی می فرستد.دریچه گاز برقی با تغییر زاویه، مقدار هوای ورودی را کم یا زیاد می کند و بدین ترتیب، راننده می تواند دور موتور را کم یا زیاد کند.
علائم خرابی سنسور زاویه سنج پدال گاز
در صورت خرابی این سنسور، با فشردن پدال گاز موتور خیلی کم گاز می خورد یا اصلا گاز نمی خورد.

علائم خرابی سنسور دمای هوای ورودی
این سنسور از حساسیت کمتری برخوردار است و فقط در روشن شدن برخی خوروها، و در هوای سرد نقش ایفا می کند، و در نتیجه، خرابی آن چندان قابل تشخیص نیست و در عملکرد موتور تغییری ایجاد نمی کند.
خرابی این قطعه از طریق دیاگ قابل تشخیص است. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ایسیو است .
7. سنسور زاویه دریچه گاز
این سنسور در موتورهایی وجود دارد که دریچه گاز آنها مکانیکی است و با سیم گاز باز و بسته می شود. (دریچه گاز برقی اینطور نیست).
این سنسور روی دریچه هوای ورودی نصب می شود، تا هنگامی که راننده گاز می دهد، کم و زیاد شدن زاویه دریچه گاز را اندازه گیری کرده و به ECU اطلاع دهد.
و ECU با این اطلاعات، و نیز اطلاعات دریافتی از سایر سنسورها (دمای آب، فشار هوای ورودی)، بهترین ترکیب سوخت و هوا را محاسبه می کند تا موتور در شرایط مختلف بیشترین بازدهی را داشته باشد.
علائم خرابی سنسور زاویه دریچه گاز
در صورت خرابی این سنسور:
- هنگام گاز دادن دور موتور به سختی بالا می رود و در حین حرکت موتور شدیدا ریپ می زند.
- بازدهی موتور بشدت کاهش می یابد.
- در برخی موارد، موتور خود به خود گاز می خورد و دور موتور بالا و پایین می رود.
8. سنسور اکسیژن
این سنسور در ابتدای مسیر اگزوز قرار دارد و در موتورهای جدید نقش مهم و حیاتی ایفا می کند. سنسور اکسیژن، مقدار اکسیژن موجود در گاز خروجی موتور را اندازه گیری کرده و به ECU ارسال می کند.
بنابراین، ECU از مقدار اکسیژن نسوخته در گاز اگزوز مطلع می شود و تشخیص می دهد که:
- اطلاعات دریافتی از سایر سنسورها تا چه حد درست بوده؟
- آیا نیاز به تغییر نسبت سوخت و هوا وجود دارد یا خیر؟ اگر بله، چقدر؟
سنسور اکسیژن و عملکرد آن باعث "کاهش مصرف سوخت"، "افزایش بهره وری موتور"، و "کاهش آلاینده ها در دود اگزوز" می شود. اهمیت این سنسور تا به آنجاست که در موتورهای جدید 2 عدد سنسور اکسیژن وجود دارد.
علائم خرابی سنسور اکسیژن
در صورت خرابی این قطعه، راننده براحتی متوجه تغییر در عملکرد موتور خودرو می شود. علائم خرابی سنسور اکسیژن عبارتند از:
- روشن شدن چراغ چک.
- در بسیاری از موتورها، با روشن کردن خودرو، بوی خام سوزی از اگزوز احساس می شود (مخصوصا در صورت سرد بودن موتور).
- در برخی خودروها، (خصوصا در پژو 206)، موتور بدرستی گاز نمی خورد و کپ می کند.
- مصرف سوخت بالا می رود.

3. سنسور دمای مایع خنک کننده موتور
این سنسور دمای مایع خنک کننده موتور را به ECU اطلاع می دهد. ECU بر حسب این اطلاعات، غلظت مخلوط سوخت را طوری تنظیم می کند تا موتور در آن دما بیشترین بازدهی را داشته باشد.
مثلا در هوای سرد، سوخت را غلیظتر می کند تا موتور راحتتر روشن شود، و در دمای بالا، سوخت را رقیقتر می کند تا اولا: بازدهی موتور کم نشود و ثانیا: آلایندگی موتور کمتر شود.
علائم خرابی سنسور دمای مایع خنک کننده موتور
خرابی سنسور دمای آب به دو صورت اتفاق می افتد:
1- سنسور، دمای آب را به اشتباه بالاتر از واقعیت گزارش می کند، که در این صورت ECU سوخت را بسیار رقیق می کند و در نتیجه:
- یا "موتور روشن نمی شود".
- و یا اینکه "با استارت های زیاد روشن می شود و وقتیکه روشن شد، بسختی گاز می خورد و توان کمی خواهد داشت."
2- سنسور، دمای آب را به اشتباه پایینتر از واقعیت گزارش می کند، که در این صورت ECU سوخت را بسیار غلیظ می کند و در نتیجه:
- یا "موتور روشن نمی شود".
- و یا اینکه "با استارت های زیاد روشن می شود و وقتیکه"روشن شد، دود سیاه زیادی از اگزوز خارج می شود و موتور توان کمی خواهد داشت، مصرف سوخت در این حالت بشدت افزایش می یابد."
4. سنسور سرعت خودرو
این سنسور سرعت حرکت خودرو را به ECU و آمپر سرعت گزارش می کند. (این اطلاعات برای کنترل سیستم ایربگ، به کامپیوتر ایربگ نیز ارسال می شود).
علائم خرابی سنسور سرعت خودرو
در صورت خرابی این قطعه، آمپر سرعت از کار می افتد و چون ECU اطلاعی از سرعت خودرو ندارد، در موتورهای مجهز به استپ موتور (استِپ موتور یا موتورِ پله ای، دور موتور آرام و بدون گاز دادن را تنظیم می کند)، وقتی راننده می خواهد ایست کامل کند، یا وقتی در حالت حرکت کلاچ می گیرد، به احتمال زیاد موتور خاموش خواهد شد. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیرات ایسیو است .
5. سنسور فشار هوای ورودی
این سنسور، فشار و مقدار هوایی را که از طریق مانیفولد هوای ورودی، به داخل موتور می رود را اندازه گرفته و به ECU اطلاع می دهد. ECU با این اطلاعات مقدار و سرعت پاشش سوخت را توسط انژکتورها تعیین می کند، تا بهترین نسبت هوا و سوخت بدست آمده و بازدهی موتور در بهترین حالت حفظ شود.
علائم خرابی سنسور فشار هوای ورودی
در صورت خرابی این قطعه، ECU تشخیص درستی از مقدار هوای ورودی ندارد و مخلوط هوا و سوخت درستی هم در محفظه احتراق وجود نخواهد داشت.
در این حالت: "موتور بسختی روشن می شود" و "با گاز دادن دود سیاه از اگزوز خارج می شود"، "موتور بسختی گاز می خورد" و "ریپ می زند و بازدهی آن کم خواهد شد".
6. سنسور دمای هوای ورودی
این سنسور، دمای هوای ورودی را به ECU اطلاع می دهد، تا ECU در صورت سرد بودن دمای هوای ورودی، توسط "پیش گرمکن" (که در مسیر ورودی هوا و در بعضی خودروها وجود دارد)، هوا را کمی گرمتر می کند تا موتور در سرما راحتتر و سریعتر روشن شود.

قطعات برقی موتور سه دسته اند:
1. سنسورها: اطلاعاتی نظیر دما، فشار و ... را به ECU مخابره می کنند، مثلا سنسور دمای آب رادیاتور.
2. عملگرها: قطعاتی هستند که فرمانهای ECU را اجرا می کنند، مثلا انژکتور نوعی عملگر است.
3. کنترل یونیت (ECU): اطلاعات را از سنسورها دریافت کرده و بر حسب آنها، فرمان لازم را به عملگرها صادر می کند. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیر ECU است .
سنسورها
انواع سنسور در موتور خودرو عبارتند از:
1. سنسور موقعیت میل لنگ
این سنسور موقعیت دقیق میل لنگ و در نتیجه پیستون ها را به ECU گزارش می کند. ECU طبق این اطلاعات (و اطلاعات دریافتی از سایر سنسورها)، لحظه و مقدار پاشش سوخت، و نیز جرقه شمع را تعیین می کند.
علائم خرابی سنسور موقعیت میل لنگ
این سنسور معمولا به دو صورت ایراد پیدا می کند:
- خرابی کامل و روشن نشدن موتور، که در این حالت موتور استارت می خورد اما روشن نمی شود، زیرا سوخت و جرقه ای در محفظه احتراق وجود نخواهد داشت.
- ارسال اطلاعات نادرست از موقعیت میل لنگ، که در این حالت موتور روشن می شود ولی به سختی گاز می خورد و شدیدا ریپ خواهد زد.
2. سنسور موقعیت میل سوپاپ
این سنسور موقعیت دقیق میل سوپاپ را به ECU مخابره می کند و در واقع کار آن مکمل "سنسور موقعیت میل لنگ" است.
علائم خرابی سنسور موقعیت میل سوپاپ
- روشن شدن چراغ چک پشت آمپر.
- در برخی موارد ریپ زدن موتور.

خرابی های سیستم ترمز خودرو، علائم و علت آنها
1- نا مرغوب بودن لنتهای ترمز
در صورت پایین بودن کیفیت لنتهای ترمز یک یا ترکیبی از موارد زیر اتفاق خواهد افتاد:
- در لحظه ترمز گیری صدای سوت یا خِرخِر از چرخها شنیده خواهد شد.
- قدرت ترمز گیری کمتر از حالت عادی خواهد بود.
2- نا مرغوب بودن روغن ترمز
نیروی ترمز از طریق روغن ترمز به لنتها منتقل می شود، روغن ترمز به دو شکل زیر می تواند باعث ضعیف شدن نیروی ترمز گیری شود:
i- روغن ترمزی که توسط کارخانه سازنده پیشنهاد شده استفاده نشود (در کلیه خودروها یا روغن ترمز آبی استفاده می شود و یا زرد).
ii- روغن ترمز در اثر کارکرد زیاد، و خصوصا داغ شدنِ بیش از حد (در اثر ترمز گیری شدید و مداوم در سرازیری ها) رطوبت جذب کرده و دیگر کارایی لازم را ندارد.
کمپانی های خودور سازی تعویض روغن ترمز را هر 40 هزار کیلومتر یکبار توصیه می کنند.
وقتی لنتهای ترمز و روغن ترمز بیش از حد داغ شوند، کارایی ترمز بمراتب کاهش می یابد، به همین دلیل است که رانندگان با تجربه در سرازیری ها از دنده سنگین استفاده می کنند تا مجبور به استفاده مکرر از ترمز نشوند.
به همین منظور، در خودروهای اتوماتیک نیز نرم افزار گیربکس اتوماتیک طوری طراحی شده که وقتی راننده پدال گاز را فشار ندهد، دنده افزایش نمی یابد.
3- خراب شدن بوستر ترمز
بوستر ترمز در واقع نوعی نیروی کمکی برای ترمزگیری راننده ایجاد می کند و خرابی آن شامل نشت هوا از طریق شیلنک خلاء، و یا سوراخ شدن دیافراگم داخلی، و یا نشت هوا از پِرس دور بوستر اتفاق می افتد، که در همه این موارد نیروی کمکی برای ترمز گیری کمتر می شود و یا وجود نخواهد داشت. در این حالتها اصطلاحا ترمز چوب می شود. یعنی با وجود روشن بودن موتور خودرو، پدال ترمز زیر پا سفت است و بسختی فشرده می شود.
روش تست بوستر ترمز: در حالتی که موتور خودرو خاموش است، پا را روی پدال ترمز فشار می دهیم و بعد استارت می زنیم، در صورتیکه بوستر سالم باشد، باید پدال 2 یا 3 سانتی متر پایین برود.
4- خرابی پمپ ترمز – هوا گرفتن سیستم ترمز
اگر قطعات لاستیکیِ داخل پمپ ترمز خراب شوند، در هدایت روغن ترمز اختلال ایجاد می شود و اصطلاحا فشار روغن از کنار قطعات فرار می کند. در این مواقع، هنگام ترمز گیری پدال ترمز پایینتر از حالت عادی می رود و گیرایی ترمز ضعیف است، و یا اصلا گیرایی ندارد.اگر به هر دلیلی سطح روغن ترمز در مخزن آن از مقدار خاصی کمتر شود، بجای روغن ترمز، هوا وارد سیستم ترمز می شود و متعاقبا گیرایی ترمز ضعیف خواهد شد. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیر ECU است .
5- نشت روغن از سیلندر ترمز
در صورتیکه روغن ترمز از سیلندرهای ترمز نشت کند، پس از باز کردن چرخها براحتی قابل مشاهده خواهد بود که این ایراد به 3 صورت زیر نیروی ترمز را ضعیف می کند:
i- در صورت ادامه دار بودن نشتی، سطح روغن ترمز در مخزن آن کم می شود و پس از پایین آمدن سطح آن از مقدار خاصی، بجای روغن ترمز، هوا وارد سیستم ترمز می شود و متعاقبا گیرایی ترمز ضعیف خواهد شد.
ii- بخشی از روغن ترمز از سیلندرها فرار می کند و در نتیجه نیروی حداکثری ترمز، به سیلندرها و در نهایت لنتها وارد نخواهد شد.
iii- اگر سطح لنتها و دیسک ترمز به روغن ترمز نشت شده آغشته شود، اصطکاک بین لنتها و دیسک کمتر شده و نیروی ترمز کاهش خواهد یافت.
6- کشیدن فرمان به یک طرف در هنگام ترمز گیری
اگر به هر دلیلی، نیروی ترمز به صورت متعادل (مساوی) به چرخهای چپ و راست در محور جلو یا عقب تقسیم نشود، فرمان به سمتی کشیده می شود که ترمز در آن طرف قویتر است.
این حالت معمولا به یک یا ترکیبی از علتهای زیر اتفاق می افتد:
- پیستون در سیلندر ترمز در یکی از چرخها گیرپاژ کرده باشد و نیروی ترمز را بدرستی منتقل نمی کند
- دیسک ترمز در یکی از چرخها چرب شده و اصطکاک خوبی ندارد
- مسیر انتقال روغن ترمز برای یکی از چرخها کیپ شده است
7- تنظیم نبودن ریگلاژ ترمز دستی
ریگلاژ ترمز دستی در مقدار پایین رفتن پدال ترمز موثر است و در صورت نادرست بودن آن، پدال ترمز بیش از حد پایین می رود.
سیستم ترمز در خودرو از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است و هر گونه تعمیر و عیب یابی آن می بایست توسط نیروی متخصص و با تجربه صورت گیرد.

سیستم ترمز در اغلب خودروها (پژو (206 تیپ 2،3،5،6، SD، 405 پارس) سمند، تندر 90 (ال90) و پراید) مشابه هم هستند
- پدال ترمز و اهرم بندی آن
- بوستر ترمز
- پمپ اصلی ترمز
- روغن ترمز و مخزن آن
- شیلنک خلاء بوستر ترمز
- لوله های انتقال روغن ترمز به چرخها
- سیلندر (پمپ) ترمز چرخها
- لنت های ترمز
- دیسک ها و کاسه های ترمز چرخها
- اهرم و مکانیسم ترمز دستی
طرز کار سیستم ترمز
با فشار دادن پدال ترمز توسط راننده، نیروی اعمال شده به پدال، از طریق اهرم بندی پدال به پمپ اصلی ترمز منتقل می شود. اهرم بندی پدال بصورت افزایش قدرت طراحی شده و در نتیجه نیروی پای راننده افزایش یافته و به پمپ می رسد. – بین پمپ ترمز و اهرم پدال، بوستر قرار دارد که در ادامه توضیح داده می شود. این مطلب برگرفته از سایت آموزش تعمیر ایسیو است .
سپس روغن ترمز در پمپ فشرده می شود و از طریق لوله به سمت سیلندر ترمز چرخها منتقل می شود. روغنِ داخل پمپ ترمز، از طریق مخزن روغن ترمز تامین می شود.
پیستون های سیلندر ترمز، پشتِ لنتها چسبیده اند و لنتها در فاصله بسیار کمی از دیسک ترمز قرار دارند.
در ترمزهای کاسه ای (در برخی خودروها، ترمزهای عقب کاسه ای هستند)، لنتها در فاصله کمی از کاسه ترمز قرار دارند.
پس از آنکه فشار روغن به پیستون رسید، آنرا به حرکت در آورده و در نتیجه لنت ترمز به دیسک فشار می آورد (در ترمزهای کاسه ای به کاسه ترمز فشار می آورد).
اصطکاک بین لنت و دیسک، شتاب منفی ایجاد می کند و خودرو ترمز می گیرد.
با رها کردن پدال ترمز، عکس این فرآیند اتفاق می افتد و لنتها از دیسک ها فاصله می گیرند.
با وجود اینکه اهرم بندی پدال ترمز بصورت افزایش نیرو طراحی شده، نیرویی که به سیلندر ترمزها می رسد، برای نگاه داشتن جرم سنگین خودرو کافی نیست، از اینرو برای بدست آوردن نیروی ترمز بهتر، (شتاب منفی بیشتر) در تمامی خودروها بوستر ترمز وجود دارد.
بوستر ترمز، بصورت غیر مستقیم(از طریق شیلنک خلاء)، نیروی خود را از موتور دریافت می کند.
طرز کار بوستر ترمز
بوستر ترمز بین پمپ اصلی ترمز و پدال ترمز قرار دارد. وقتی که راننده پدال ترمز را فشار می دهد، نیروی پای او بصورت افزایش نیرو به بوستر ترمز می رسد، این جابجایی در محور بوستر، سوئیچی را فعال می کند و نیروی خلاء که در محفظه B ایجاد شده، به نیروی ترمز راننده اضافه شده و به پمپ اصلی ترمز می رسد. و بدین ترتیب نیروی ترمز راننده ده ها برابر بیشتر می گردد.
چرا اگر موتور خودرو خاموش باشد راننده فقط یک یا دو بار می تواند نیروی ترمز خوبی را تجربه کند؟
علت آن است که در آخرین باری که خودرو روشن بوده، نیروی خلاء (مکش) در بوستر ذخیره شده و پس از خاموش شدن موتور، هنوز در آن وجود دارد. وقتیکه راننده پدال ترمز را فشار دهد، این نیروی ذخیره شده در بوستر برای 1 یا 2 بار ترمز کردن به کمک او خواهد آمد و سپس پدال ترمز سفت خواهد شد. از این پس فقط نیروی مکانیکی پای راننده است که به لنت ترمزها منتقل می شود و البته که کافی نیست و راننده ترمز خوبی را تجربه نخواهد کرد.